Vuk Stefanović Karadžić (Sırp Kiril: Вук Стефановић Караџић; d. 7 Kasım 1787, Tršić, Osmanlı İmparatorluğu (günümüzde Sırbistan) – ö. 7 Şubat 1864, Viyana, Avusturya İmparatorluğu), Sırp dilbilimci, filolog, folklor araştırmacısı ve Sırp kültürü için önemli bir figürdür. Sırp dilinin ve edebiyatının modernleşmesinde, Sırp ulusal bilincinin oluşmasında ve yaygınlaşmasında büyük rol oynamıştır.
Vuk Stefanović Karadžić, yoksul bir ailede doğdu. Çocukluğunda okuma yazmayı öğrenmekte zorlandı. Bir manastırda kısa bir süre eğitim aldıktan sonra, Sırp ayaklanması'na katıldı. Ayaklanma sırasında yaralandı ve Viyana'ya gitmek zorunda kaldı. Viyana'da, Slav dili uzmanı Jernej Kopitar ile tanıştı. Kopitar, Vuk'u Sırp diline ve folkloruna odaklanmaya teşvik etti.
Vuk Stefanović Karadžić'in en önemli katkılarından biri, Sırp dili'nin reformudur. O zamana kadar Sırp edebiyat dili, Kilise Slavcası'na dayanıyordu ve halkın konuştuğu dilden oldukça farklıydı. Vuk, halkın konuştuğu dili yazı diline geçirmek için mücadele etti.
Bu amaçla, şu adımları attı:
Vuk'un dil reformu, başlangıçta bazı çevrelerde tepkiyle karşılandı. Ancak, zamanla kabul gördü ve Sırp dili için bir dönüm noktası oldu.
Vuk Stefanović Karadžić, Sırp folklorunu toplamak ve yayınlamak için büyük çaba sarf etti. Derlediği halk şarkıları, masallar ve atasözleri, Sırp kültürünün önemli bir parçası haline geldi. Bu çalışmalarıyla, Sırp halkının sözlü geleneğini korudu ve gelecek nesillere aktardı. En önemli folklor derlemelerinden bazıları şunlardır:
Vuk Stefanović Karadžić'in başlıca eserleri şunlardır:
Vuk Stefanović Karadžić, Sırp kültürü ve dilinin modernleşmesinde benzersiz bir rol oynamıştır. Dil reformu, folklor çalışmaları ve eserleri, Sırp ulusal bilincinin oluşmasında ve yaygınlaşmasında önemli bir etkiye sahip olmuştur. Bugün, Sırbistan'da ve Sırp diasporasında ulusal bir kahraman olarak kabul edilmektedir. Onun mirası, Sırp dili ve edebiyatının gelişimine ilham vermeye devam etmektedir.
Vuk Stefanović Karadžić, sadece Sırp kültürü üzerinde değil, diğer Güney Slavları üzerinde de önemli bir etkiye sahipti. Dil reformu ve folklor çalışmaları, diğer Slav dillerinin ve kültürlerinin modernleşmesine örnek teşkil etti. Onun çalışmaları, Hırvatistan'daki İlirya Hareketi gibi ulusal uyanış hareketlerini etkiledi.
Vuk Stefanović Karadžić'in çalışmaları ve görüşleri, bazı eleştirilere de maruz kalmıştır. Özellikle, bazı kesimler tarafından, Kilise Slavcası'nı tamamen reddetmesi ve halk dilini tek geçerli dil olarak savunması eleştirilmiştir. Ayrıca, bazı milliyetçi çevreler tarafından, Sırp ulusal kimliğini tek bir dil ve kültür etrafında tanımlamaya çalışması eleştirilmiştir. Ancak, bu eleştirilere rağmen, Vuk Stefanović Karadžić'in Sırp kültürü üzerindeki olumlu etkisi genel olarak kabul görmektedir.